الگوی فنجان و دسته یکی از پرکاربردترین الگوهای تحلیل تکنیکال در معاملات سهام، فارکس و سایر بازارهای مالی است که توسط سرمایهگذاران حرفهای برای پیشبینی روند آتی قیمت استفاده میشود. این الگوی گرافیکی که شبیه به یک فنجان با دسته است، به معاملهگران کمک میکند تا فرصتهای خرید مناسب را در بازارهای صعودی شناسایی کنند و با درک دقیق از ساختار و نحوه شکلگیری آن، تصمیمات هوشمندانهتری بگیرند.
مفهوم و تعریف الگوی فنجان و دسته
الگوی تحلیل تکنیکال فنجان و دسته که شبیه به یک فنجان با دسته است، یکی از محبوبترین الگوهای ادامه روند صعودی در بازارهای مالی محسوب میشود.
ساختار اصلی الگوی فنجان به شکل حرف «U» است که از یک سقوط قیمت و سپس بازگشت به نقطه اولیه تشکیل میشود. بخش دسته معمولاً یک اصلاح کوچک در سمت راست فنجان است که نشاندهنده استراحت موقت قیمت قبل از ادامه روند صعودی است.

ویژگی های کلیدی الگوی فنجان و دسته
در این الگو، عمق فنجان معمولاً نباید بیشتر از ۵۰ درصد از سقف یا قله قبلی باشد و دسته باید در نیمه بالایی فنجان شکل بگیرد.
از لحاظ زمانی، الگوی فنجان و دسته میتواند از ۷ تا ۶۵ هفته طول بکشد. حجم معاملات نیز در شکلگیری این الگو نقش مهمی دارد. معمولاً حجم معاملات در قسمت پایین فنجان کاهش پیدا میکند و سپس با افزایش قیمت، حجم معاملات نیز افزایش مییابد.
فرآیند تشکیل دسته معمولاً بین 1 تا 4 هفته زمان میبرد، اما دستههایی که در کمتر از 2 هفته ایجاد میشوند، عموماً عملکرد بهتری دارند. الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال یک سیگنال احتمالی برای ادامه روند صعودی محسوب میشود. زمانی که قیمت از محدوده دسته عبور میکند، این الگو تأیید میشود و میتواند فرصت خوبی برای ورود به معامله صعودی باشد.
شناسایی الگوی فنجان و دسته
شناسایی دقیق الگوی فنجان و دسته یکی از مهارتهای اساسی در تحلیل تکنیکال است که نیاز به دقت و تمرین مداوم دارد.
ویژگی های ظاهری الگوی فنجان و دسته

برخی از ویژگیهای ظاهری الگوی فنجان و دسته عبارتند از:
- این الگو معمولاً در بازارهای صعودی شکل میگیرد و نشاندهنده احتمال ادامه روند صعودی است.
- در شناسایی الگوی فنجان، شکل «U» بسیار مهم است. برخلاف الگوهای با ته تیز «V»، فنجان باید گرد و نرم باشد.
- عمق فنجان نباید بیش از ۵۰ درصد از قله قبلی باشد و معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ درصد عمق مناسبی محسوب میشود.
- بخش دسته که در سمت راست فنجان قرار دارد، باید کوتاه و در نیمه بالایی فنجان تشکیل شود.
نقش حجم معاملات در تأیید الگوی فنجان و دسته
حجم معاملات نقش مهمی در تأیید الگوی فنجان دارد. در طول شکلگیری فنجان، حجم معاملات معمولاً کاهش پیدا میکند و در قسمت پایین فنجان به کمترین میزان میرسد. با شروع رشد قیمت، حجم معاملات باید افزایش یابد که نشاندهنده قدرت خریداران است.
شکست مقاومت و تأیید الگوی فنجان و دسته
برای تأیید کامل الگو، باید به شکست مقاومت در بالای دسته توجه کرد. زمانی که قیمت از محدوده دسته عبور میکند، این الگو تأیید میشود و میتواند سیگنال خرید محسوب شود. حتما باید چند کندل صعودی پر قدرت ثبت شود تا تاییدیه شکست مقاومت را دریافت کنید.
در ضمن باید توجه داشته باشید که هر الگوی فنجان و دستهای کامل نیست. گاهی اوقات ممکن است الگو به درستی شکل نگرفته باشد یا در ادامه روند، انتظارات برآورده نشود. بنابراین استفاده از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال همراه با این الگو بسیار توصیه میشود.

استراتژی های معاملاتی الگوی فنجان و دسته
استراتژی معاملاتی در الگوی فنجان و دسته یکی از مهمترین بخشهای تحلیل تکنیکال محسوب میشود. موفقیت در معامله با این الگو مستلزم درک دقیق ورود، خروج و مدیریت ریسک است.
نقطه ورود در الگوی فنجان و دسته
نقطه ورود در الگوی فنجان و دسته معمولاً زمانی اتفاق میافتد که قیمت از محدوده مقاومتی دسته عبور میکند. معاملهگران باید صبر کنند تا شکست کامل مقاومت رخ دهد و سپس پوزیشن خرید خود را باز کنند. این استراتژی به آنها کمک میکند از ورود زودهنگام و ریسکهای احتمالی جلوگیری کنند. مثلا در تصویر زیر نمودار سهام اس پی 500 را مشاهده میکنید که بعد از تایید شکسته شدن دسته فنجان قیمت رشد مناسبی را تجربه کرده است. در این موقعیت میتوانید استاپ لاس خود را زیر ناحیه شکسته شده قرار دهید:

تعیین نقطه استاپ لاس (Stop Loss) در الگوی فنجان و دسته بسیار حساس است. معمولاً سطح استاپ لاس را میتوان در پایینترین نقطه دسته یا کمی پایینتر از آن تعیین کرد.
محاسبه هدف قیمتی در الگوی فنجان و دسته معمولاً با اندازهگیری ارتفاع فنجان و اضافه کردن آن به نقطه شکست دسته انجام میشود.
برای محاسبه دقیقتر هدف قیمتی، میتوانید از دو روش استفاده کنید:
روش اول، اضافه کردن کامل ارتفاع فنجان به نقطه شکست است که حدود ۵۰ درصد موفقیت دارد.

روش دوم که محافظهکارانهتر است، استفاده از نصف ارتفاع فنجان است که احتمال موفقیت آن به بیش از ۷۵ درصد میرسد.
مدیریت ریسک و حجم معاملات
مدیریت ریسک در الگوی فنجان و دسته از اهمیت بالایی برخوردار است. باید نسبت ریسک به ریوارد (Risk to Reward Ratio) را حداقل ۱ به ۲ در نظر بگیرید. این یعنی اگر ریسک ۱۰۰ واحدی دارید، باید حداقل ۲۰۰ واحد سود را هدفگذاری کنید.
نکته مهم دیگر در استراتژی معاملاتی الگوی فنجان و دسته، توجه به حجم معاملات است. کاهش حجم در زمان تشکیل دسته و افزایش آن در زمان شکست، میتواند نشاندهنده اعتبار بیشتر الگو باشد. معاملهگران حرفهای همیشه توصیه میکنند که الگوی فنجان و دسته را با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند اندیکاتورها و الگوهای دیگر ترکیب کنید تا احتمال موفقیت خود را افزایش دهید. اگر شکست مقاومت در دسته فنجان با حجم کم صورت بگیرد به احتمال زیاد قیمت دوباره دچار ریزش شود و الگو را باطل کند.
برای شروع معاملات موفق در بازار فارکس، انتخاب بهترین بروکر فارکس و آشنایی با مفاهیم و استراتژیهای این بازار از اهمیت بالایی برخوردار است، پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات دقیق و آموزش فارکس، به وبسایت ایران بروکر مراجعه کنید.
عوامل موثر بر الگوی فنجان و دسته
علاوه بر شکل کلی و ویژگیهای ظاهری، چند عامل کلیدی وجود دارد که میتواند بر صحت و اعتبار الگوی فنجان و دسته تأثیر بگذارد. این عوامل عبارتاند از:
- ساختار: مهمترین عوامل موثر بر این الگو، شکل و ساختار آن است. فرم کلی الگو باید به شکل یک فنجان با دسته باشد که معمولاً به شکل حرف U تشکیل میشود.
- عمق فنجان: در حالت ایدهآل، عمق فنجان نباید بیش از 50 درصد از قله قبلی باشد. همچنین، حجم معاملات باید بهصورت مداوم بررسی شود.
- دسته الگو: در نیمه بالایی فنجان، دسته الگو شکل گرفته و عمق آن باید کمتر از یک سوم ارتفاع کل فنجان باشد. زمان تشکیل دسته معمولاً بین یک تا چهار هفته است و میتواند بهصورت افقی، نزولی یا به شکل یک وج یا مثلث باشد.
تعیین تارگت در الگوی فنجان و دسته
تعیین تارگت در این الگو از روشهای مختلفی انجام میشود که در ادامه به بررسی آن میپردازیم.

سادهترین روش، اضافه کردن ارتفاع فنجان به نقطه شکست دسته است. برای مثال، اگر ارتفاع فنجان 20 واحد باشد، هدف قیمتی 20 واحد بالاتر از نقطه شکست خواهد بود. روش محافظهکارانهتر، استفاده از دو برابر ارتفاع دسته است. در این روش، ارتفاع دسته را دو برابر کرده و به نقطه شکست اضافه میکنیم. این روش نسبت ریسک به ریوارد بهتری را ارائه میدهد.

برخی از تحلیلگران از روش دیگری استفاده میکنند که شامل محاسبه فاصله بین کف فنجان و بالای دسته است. این روش میتواند دقت بیشتری در تعیین هدف قیمت داشته باشد.
تاثیر ارتفاع الگوی فنجان در تحلیل تکنیکال
ارتفاع الگوی فنجان و دسته تأثیر مستقیمی بر احتمال موفقیت و هدف قیمتی دارد. فنجانهای با عمق متعادل و نه بسیار کم و نه بسیار عمیق، سیگنالهای قویتری ارائه میدهند. فنجانهای با شکل U مطلوبتر از فنجانهای V شکل هستند. ارتفاع فنجان معمولاً باید حدود 30 درصد از قیمت قبلی باشد. در بازار فارکس، این میزان میتواند به 7 تا 15 درصد کاهش یابد. همچنین در بازار ارزهای دیجیتال این الگو میتواند با سرعت بیشتری شکل بگیرد.
نکته مهم دیگر اینکه هر چه فنجان عمیقتر باشد، نشاندهنده اصلاح عمیقتر در روند صعودی است. اما باید دقت کرد که فنجان بسیار عمیق میتواند نشاندهنده تغییر روند به جای تداوم روند باشد.
بیشتر بخوانید: بروکر چیست؟
جمع بندی | الگوی فنجان و دسته چیست؟
الگوی فنجان و دسته یکی از ابزارهای قدرتمند در تحلیل تکنیکال است که به معاملهگران کمک میکند روندهای احتمالی آتی در بازارهای مختلف را پیشبینی کنند. با وجود کارآمدی بالا، این الگو نیازمند دقت، تمرین و استفاده همزمان از سایر ابزارهای تحلیلی است. موفقیت در معامله با الگوی فنجان و دسته مستلزم درک عمیق از ساختار الگو، شناخت دقیق بازار و مدیریت هوشمندانه ریسک است.
پاسخ به پرسش های رایج در مورد الگوی فنجان و دسته
الگوی فنجان و دسته چیست؟
الگوی فنجان و دسته یک الگوی تحلیل تکنیکال است که شبیه به یک فنجان با دسته است. این الگو معمولاً در بازارهای صعودی رخ میدهد و نشاندهنده احتمال تداوم روند صعودی است. البته الگوی فنجان و دسته برعکس نیز در بازار نزولی میتواند شکل بگیرد.
میزان موفقیت الگوی فنجان و دسته چقدر است؟
تحقیقات نشان میدهد که الگوی فنجان و دسته در بازارهای صعودی حدود ۵۰ درصد موفقیت دارد. اما اگر هدف قیمتی به نصف کاهش یابد، احتمال موفقیت به بیش از ۷۵ درصد میرسد. البته این نرخ موفقیت به عوامل مختلفی مانند بازار، زمان تشکیل الگو و سایر شرایط بستگی دارد.
چگونه الگوی فنجان و دسته را در چارت شناسایی کنیم؟
برای شناسایی الگوی فنجان و دسته، باید به دنبال شکل «U» در نمودار باشید که عمق آن کمتر از ۵۰ درصد باشد. دسته باید در نیمه بالایی فنجان و با شیب ملایم تشکیل شده باشد. توجه به حجم معاملات و زمان تشکیل الگو نیز بسیار مهم است.
نظرات کاربران